Duch Tybetu – Życie i świat Dilgo Khyentse Rinpocze
reż. Matthieu Ricard
USA 1999; 47 min.
Film francuskiego mnicha i uznanego fotografa, Matthieu Ricarda, autora książki “Mnich i filozof” jest dokumentalnym portretem Dilgo Khyentse Rinpocze – lamy ze szkoły Njingma buddyzmu tybetańskiego, zwanego często „Mistrzem Mistrzów” czterech szkół buddyjskich. Praca nad filmem trwała 10 lat. Rozpoczęła się w 1989 roku, kiedy Matthieu Ricard – sekretarz i oficjalny tłumacz Rompocze wraz z Vivian Kurz zaczęli nagrywać wykłady swojego nauczyciela. Kręcili zdjęcia w Kham, we wschodnim Tybecie, Nepalu, Bhutanie, Indiach i we Francji. Udało im się również pozyskać do filmu niezwykle rzadkie i autentyczne nagrania z lat 50tych i 60tych.
Dilgo Khyentse Rinpocze urodził się w 1910 roku w Kham Derge we Wschodnim Tybecie. Jeszcze będąc w łonie matki, został rozpoznany jako tulku, tak określa się w Tybecie świadomie inkarnowanych mistrzów medytacji, przez wielkiego mistrza Njingmapy Miphama Rinpocze. Uchodził za inkarnację Dziamjanga Czientse Łangpo, niezwykłego mistrza i wizjonera żyjącego w XIX wieku, który wraz z Dziamgonem Kontrulem Lodro Taje i Patrolem Rinpocze zainicjował duchowe i kulturowe odrodzenie w Tybecie zwane ruchem Rime. W owym czasie wielu liniom i praktykom groziło wyginięcie. Ideą Rime było praktykowanie jednej drogi aż do realizacji z jednocześnie tak dobrą znajomością nauk innych szkół, by można było udzielić wszystkim uczniom najbardziej pożytecznych wskazówek. Dilgo Khyentse Rinpocze odegrał dużą rolę w ocaleniu spuścizny Tybetu, zbierając i publikując wiele tekstów buddyjskich. Uważany powszechnie za największego mistrza Wielkiej Doskonałości, utrzymywał w tradycji buddyzmu tybetańskiego ducha, którego cechowała bezstronność i niezależność. Był nauczycielem wielu obecnie poważanych lamów, m.in. XIV Dalajlamie przekazywał nauki Wielkiej Doskonałości, a Lamie Ole Nydahlowi praktykę Poła, wywodzącą się z lini Longczien Nyingthing. Stał się wzorem nauczyciela, którego duchowa podróż doprowadziła do niezwykle głębokiej wiedzy. Dla wszystkich, którzy go spotkali był źródłem dobroci, mądrości i współczucia. Nie zważając na zmęczenie podróżował po Indiach, Himalajach, południowo wschodniej Azji i Zachodzie, przekazując czystą esencję nauk Dharmy swym uczniom. W taki sposób spędził całe swoje życie. Pełna oddania praktyka medytacyjna, inspirujące teksty i wiersze, rozległa wiedza i nieograniczone współczucie, niewyczerpana energia i humor oraz umiejętny i bezwysiłkowy sposób nauczania, wszystko to wskazuje, że Dilgo Khyentse Rinpocze był jednym z największych mistrzów i joginów Buddyzmu Diamentowej Drogi.